De lockdown had invloed op de manier waarop het brein van jongeren van 9 tot 13 jaar zich ontwikkelt. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse wetenschappers. Duidelijk is dat er een effect is op de hersenen, maar is het is nog niet duidelijk wat dat betekent voor het gedrag van de jongeren.

Wereldwijd koppelen we suïcide en de behandeling daarvan vooral aan psychische problemen. Indra Boedjarath concludeert in haar promotieonderzoek dat culturele factoren ook invloed hebben en pleit voor meer cultuursensitiviteit in onderzoek naar en de behandeling van suïcidaal gedrag. Ze promoveerde in december 2022.

Deze meta-analyse Pim Cuijpers en collega's richt zich op gedragsactivatie als individuele behandeling en is nu open access gepubliceerd in Psychotherapy Research.

Uit een deze studie blijkt dat therapeuten met hogere niveaus van self-efficacy slechtere behandelresultaten behaalden, maar wanneer er intensieve voortgangsfeedback (ROM) werd gegeven, verbeterde hun effectiviteit.

Muziek en emoties zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Als je verdrietig bent, een dierbare verliest of je onbegrepen voelt, is muziek luisteren een van de belangrijkste manieren om je getroost te voelen. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Waldie Hanser (Medische en Klinische Psychologie, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences).

Karin Kolthof en collega’s onderzochten de effecten van een kortdurende, intensieve traumabehandeling bij patiënten met PTSS en een comorbide borderline persoonlijkheidsstoornis.

De leidende vraag van het onderzoeksproject van Annemarie Köhne is fundamenteel van aard: wat is een psychische stoornis voor iets? In dit project is de DSM, als definitie van psychisch lijden en als diagnostisch instrument, kritisch tegen het licht gehouden.

Een goede voorbereiding, uitgebreide psychologische ondersteuning en een behandelsetting waar de patiënt zich comfortabel voelt helpen om betere resultaten te boeken bij behandeling van patiënten met een ernstige depressie met ketamine.

Een militaire uitzending heeft voor een groep veteranen ook tien jaar later nog impact op hun dagelijks leven. Onderzoeker bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Sanne van der Wal, ontdekte dit tijdens haar promotieonderzoek. Ze verdiepte zich in de langetermijneffecten van een militaire uitzending in Afghanistan op de mentale gezondheid van veteranen.

Onderzoekers van onder meer ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum en de Universiteit voor Humanistiek deden een onderzoek naar rouw na zelfdoding en euthanasie wegens psychische aandoeningen. Nabestaanden na euthanasie bleken minder ernstige rouwsymptomen en rouwervaringen te hebben dan nabestaanden na zelfdoding.

Een deel van de cliënten die behandeld is voor een depressie valt uit vóór er sprake is van herstel. Dat heeft niet alleen impact op de cliënt, maar ook op de beschikbaarheid van schaarse behandelcapaciteit. Dyllis van Dijk, psychiater en promovendus aan de universiteit Maastricht deed onderzoek naar voorspellers van behandeluitval bij depressie. 

Dit proefschrift beschrijft de voordelen van ervaringskennis en peer support bij depressie en andere mentale problemen. De balans tussen wetenschappelijke kennis, professionele kennis en ervaringskennis is belangrijk. Dorien Smit promoveerde aan de Radboud Universiteit en boog zich over de vraag wat mensen met depressie leren tijdens het herstelpad.

Kenmerken van persoonlijkheidsstoornissen in de adolescentie worden veelal toegeschreven aan puberale stemmingswisselingen. Met een vroege diagnose van een persoonlijkheidsstoornis wordt zeer terughoudend omgegaan. Hoogleraar Joost Hutsebaut, lid van de NVP-wetenschapsraad, betoogde in zijn dat dat moet veranderen.

Mensen met een depressie hebben baat bij contact met lotgenoten. Zulke contacten kunnen zelfs bijdragen aan herstel van depressie. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Dorien Smit, die op 1 december haar proefschrift verdedigde aan de Radboud Universiteit. Op basis van haar onderzoek werd een online platform opgericht voor mensen met een depressie.

Depressieve patiënten die lang op de wachtlijst moeten wachten, hebben een slechtere behandeluitkomst. Dit is de conclusie van Van Dijk en collega’s naar aanleiding van hun onderzoek. Uit het onderzoek blijkt niet dat lange wachtlijsten van invloed zijn op het klinische beloop van de problematiek tijdens de wachtlijstperiode. 

Ondanks onzekerheid door en angst voor coronabesmetting hebben mensen tijdens de coronacrisis niet heel veel meer last gekregen van somberheid en angst. Dat blijkt uit een net verschenen review artikel in Nature Medicine.

Volwassenen met een depressieve stoornis die in hun kindertijd te maken hebben gehad met een trauma kunnen goed worden behandeld met medicatie en psychotherapie. Deze groep krijgt niet altijd therapie aangeboden omdat uit eerder onderzoek zou blijken dat dit geen effect heeft.

Kirsten Hauber, voorzitter van de NVP, en Albert Boon publiceerden een artikel over cognitieve emotieregulatiestrategieën (CERS) bij een steekproef van hulpzoekende adolescenten met de persoonlijkheidsproblematiek.

Psychiater Sisco van Veen introduceert in zijn proefschrift 'The art of letting go. A study on irremediable psychiatric suffering in the context of physician assisted death' een nieuwe benadering voor psychiaters om euthanasieverzoeken beter te beoordelen.

Voor zijn promotieonderzoek analyseerde Richard Vuijk de rol van persoonlijkheid(stoornissen) bij volwassenen met autisme en de effectiviteit van therapie. Vuijk vindt het belangrijk aandacht te hebben voor factoren als karakter en temperament en de therapie hierop af te stemmen.

Niet iedere jongere die verlies meemaakt onwikkelt PTS.  Degene die wel klachten ontwikkelen hebben niet dezelfde posttraumatische stresssymptomen. De onderzoekers onderscheiden drie subgroepen zowel dat betreft de ernst van PTS als wat betreft de symptoomconfiguratie.

Een tweede studie onderzocht de Posttraumatic Anger Questionnaire (PAQ) aan de hand van een steekproef van 250 volwassenen die een verkeersongeval hadden meegemaakt. De resultaten toonden aan dat de PAQ onderscheidbare dimensies van woede weergeeft.

Ongeveer een op de vijf jongeren krijgt te maken met depressie- en/of angststoornissen. Bij 39-72% komen de klachten na behandeling weer terug. Deze meta-analyse bekeek de effectiviteit van terugvalpreventie voor jongeren.

PTSS komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In de Psychiatric Times beschrijven  Miranda Olff en Willemien Langeland wat de biologische, psychosociale en culturele factoren zijn die dit verschil kunnen verklaren.

Kunnen suïcidale ideaties terugval voorspellen bij depressie? En waar kan de behandelaar nog beter op letten? Caroline Heuschen e.a. publiceerden hierover in Journal of Psychiatric Research. Het onderzoek laat zien dat zelf-gerapporteerde suïcidale ideaties tijdens herstel voorspelbaar waren voor terugval.

Deze studie onderzocht de ontwikkeling van posttraumatische stresssymptomen in de vier weken na seksueel geweld beschreven. Kinderen met hoge niveaus van posttraumatische stress twee weken na het geweld, bleken risico te lopen op een PTSS-indicatie vier weken na het geweld.

Deze review identificeerde interventies voor volwassenen met PTSS-symptomen, waarbij een significante andere als bron van sociale steun wordt betrokken. Interventies waarbij een significante andere actief betrokken wordt bij de behandeling, bleken het meest effectief in het verminderen van PTSS-symptomen.

Bij een depressiebehandeling van kinderen en jeugdigen heeft betrokkenheid van het gezin een positief effect op de behandeluitkomst. Dat blijkt uit deze meta-analyses. Er is meer onderzoek nodig om te achterhalen voor wie het nuttig is, onder welke omstandigheden en in welke vorm. 

Deze meta-analyse geeft nieuwe aanwijzingen over de meerwaarde van virtual reality exposure–based cognitive behavioral therapy (VRE-CBT) bij ernstige angstproblematiek.

Deze thesis onderzoekt de zorg voor mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA). Hieruit blijkt dat resource-groepen de zorg verbeteren.