Cognitieve gedragstherapie effectief bij angst en depressie bij jongeren

Programma’s met cognitieve gedragstherapie zijn effectief bij het verminderen van angst- en depressieklachten bij jongeren. Maar dan moeten behandelaars de effectieve elementen in deze interventies wél toepassen. Dat gebeurt nu nog te weinig, zegt hoogleraar klinische psychologie Maaike Nauta, projectleider van het consortium Angst en depressie bij jongeren.

Voor het onderzoek is de effectiviteit van elementen van interventies zowel met meta-analyses als met single casestudies en microtrials onderzocht. Cognitieve gedragstherapie (CGT) komt daaruit naar voren als een effectieve manier om kinderen en jongeren met angst- en depressieklachten te helpen, mits ze de belangrijkste elementen van CGT bevatten: exposure (oefenen door blootstelling aan de situatie die de angst oproept, red.), gedragsactivatie, cognitieve herstructurering, ontspanningsoefeningen, en problemen oplossen. Voor de behandeling van angstklachten is exposure essentieel, bij depressieve klachten gedragsactivatie.

Uit de gegeven antwoorden van 2 surveys blijkt dat slechts weinig behandelaars de behandelprotocollen van de programma’s precies volgen. Soms omdat ze die niet kennen, soms omdat ze de strakke volgorde te veel als een keurslijf ervaren. Bij jongeren met angstklachten passen ze in slechts 50% van de behandelingen exposure toe. Sommige behandelaars zijn bang daarmee juist schade aan te richten, verklaart Nauta. ‘Dat maakt ervaring en intervisie zo belangrijk.’

5 modules
Van 5 meest effectieve elementen uit de cognitieve gedragstherapie – exposure, gedragsactivatie, cognitieve herstructurering, ontspanningsoefeningen en problemen oplossen – zijn aparte modules gemaakt. In de depressie-studie is uitgeprobeerd of de volgorde van toepassing van deze modules verschil maakte voor de effectiviteit. Dat was niet zo, zegt Nauta. Ook maakte het bij de behandeling van angst weinig uit of exposure tijdens de sessie zelf gebeurde, elders als huiswerk of door te oefenen met de ouders. En evenmin welke combinatie van elementen precies werd gegeven bij spreekangst.

Milde klachten
‘Met de CGT-behandelingen die we nu hebben kunnen we vooral milde en matige klachten goed behandelen,’ besluit Nauta. ‘Voor ernstige klachten zijn aanvullende of intensievere behandelingen nodig. De aanpak daarvan vraagt nog meer onderzoek.’ Des te belangrijker is het jongeren met klachten vroegtijdig te bereiken met behandeling.

• Lees hier het hele artikel op Zonmw.nl