Partir c’est mourir un peu

‘Psychotherapie verdwijnt,’ hoorde ik vorige week iemand roepen.’ En bij de koffieautomaat zei een psychotherapeut stellig: ‘We moeten allemaal eerst de gz-opleiding gaan doen om kp-er te mogen zijn.’ Een collega mopperde: ‘We moeten vast eindeloos gaan bijscholen.’ De nieuwe beroepenstructuur maakt heel wat los. Vooral de overgangsregelingen zijn vaak onderwerp van gesprek. En juist omdat die nog niet bekend zijn, speculeert men er lustig op los. Mijns inziens vaak wel erg kort door de bocht.

Beste van twee werelden
Natuurlijk, het is zeker dat we iets moeten gaan loslaten wat ons bekend is. En dat is soms niet makkelijk. Maar er gloort iets nieuws aan de horizon: een specialistisch beroep met het beste van twee werelden! Een beroep dat de hooggekwalificeerde behandelaar combineert met een het gedegen kunnen vertalen van het werk op een manier die wetenschap wordt genoemd en dat mee vorm kan geven aan het beleid omtrent het beroep.

Stap vooruit
Om daar te komen moeten we goed kijken naar het nieuwe competentieprofiel wat hoort bij dit nieuwe specialisme klinisch psycholoog - psychotherapeut. En ja, daar komt ook bijscholing bij kijken. Maar ook nu doen we zeer regelmatig nascholing om onze registratie te behouden. Dus hoe groot is het verschil? Want de intentie is natuurlijk om die bijscholing zo redelijk mogelijk te laten zijn. De nieuwe beroepenstructuur is in mijn ogen echt een grote stap vooruit. Zeker als je bedenkt hoe de huidige situatie is ontstaan.

Terug in de tijd
Toen ik in 1998 aan de psychotherapie-opleiding begon kon een veel bredere groep dan nu  zich laten scholen tot psychotherapeut. In datzelfde jaar stelde minister Borst dat de psychotherapeut/psychotherapie eigenlijk een facetgebied is van de (toekomstige) klinisch psycholoog en stelde voor het net ingestelde BIG-register psychotherapeut weer te sluiten. De NVP heeft dat tenauwernood weten tevoorkomen. Maar ondertussen waren er dus wel twee psychologische BIG-basisberoepen: de gz-psycholoog en de psychotherapeut. Waarbij het ene basisberoep een vervolgopleiding kan zijn van het andere basisberoep. Het specialisme klinisch psycholoog zou wel grote overlap hebben met het basisberoep psychotherapeut maar tegelijkertijd ook een vervolg zijn op het andere basisberoep gz-psycholoog. Volgt u het nog?

Party killer
Nu, ruim 25 jaar later, is er een waar oerwoud van titels en registraties. Want naast dit BIG-beroepengebouw ontstonden er ook nog eens allerlei stromingen en kun je therapeut worden binnen zo’n stroming zonder BIG-registratie. Ik heb vaak pogingen gedaan bevriende huisartsen uit te leggen hoe en wat en wie en waarom. Het onderwerp bleek steeds weer een party killer. En daarom is het echt tijd om dit BIG-beroepengebouw van psychologische beroepen opnieuw onder de loep te nemen.

Grondig onderzoek  
Daarbij zijn we bepaald niet over 1 nacht ijs gegaan. Al in 2013 werd tijdens de evaluatie van de Wet BIG een grote overlap tussen de beroepen gz-psycholoog, psychotherapeut en klinisch psycholoog geconstateerd. En in 2016 gaf de ‘Tafel Beroepengebouw’ (P3Nl en NVP) het advies om het beroep psychotherapeut om te vormen tot een artikel 14- specialisme van de gz-psycholoog, dus naast de klinisch psycholoog. Een special Taskforce Artikel 14 boog zich hier vervolgens in 2018 over en het bleek niet mogelijk om van de psychotherapeut een zelfstandig specialisme te maken. Toen ontstond tijdens de Invitational Conference in 2018 het idee om de kp en pt samen te voegen tot 1 specialisme.

Nieuwe beroepenstructuur
We kwamen dus uit op 1 basisberoep: de gz-psycholoog generalist en 1 specialisme: de klinisch psycholoog-psychotherapeut. Dat laatste is een samenvoeging van ‘dat beroep dat ertussenin hing’ en het beroep wat al een specialisme was. Om recht te doen aan het specialistische karakter van het beroep psychotherapeut en ook binnen de kp de behandelliefde nog meer ruimte te gaan geven.

Eerste formele stap
De drie werkgroepen hebben hard gewerkt afgelopen tijd. Want er komt nogal wat bij kijken: wet-en regelgeving, verschillende beroepsverenigingen, veel gepraat, gezoek en afstemming. Er zijn zoveel intenties en gevoeligheden dus we zijn constant op zoek naar verbinding en gemeenschappelijkheid. En nu is er dan die eerste formele stap: de internetconsultatie van VWS.

Vertrouwen
Ik hoop dat iedereen wil kijken naar de mogelijkheden die er met de nieuwe beroepenstructuur gaan komen. En wat vertrouwen kan hebben dat de gedeelde intentie is om een beroepenstructuur neer te zetten die voor iedereen, voor cliënten, verwijzers, behandelaren, beleidsmakers en verzekeraars, inzichtelijk is. En dat vraagt ook dat we iets moeten loslaten.

Spreekuur
De NVP snapt heel goed dat er veel vragen zijn. Daarom hebben we een spreekuur ingesteld om al die vragen zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden. Dus bel, mail, lucht je hart en denk mee. In ons vak zien we verandering als een mogelijkheid tot groei. En dat is de intentie: dat deze verandering het ambacht van psychotherapie verder laat groeien. Help ons dat te verwezenlijken!

Meer lezen?

• Kijk dan in ons dossier Beroepenstructuur voor meer informatie