De Dag van de Psychotherapie: the times they are changing…
Het NVP-congres ging dit jaar over psychotherapie in tijden van verandering en onzekerheid. En ondanks het feit dat ik daar zelf niet op alle punten even zeker ben uitgekomen, is vooral het brede pleidooi voor (academische) nieuwsgierigheid me bijgebleven. Nieuwsgierigheid naar de rol van techniek en de impact daarvan op onze cliënten, naar het omgaan met de angst rondom klimaatveranderingen, het kijken naar wetenschappelijke data en het includeren van alles en iedereen met verschillende achtergronden.
Beroepsvereniging
Voorzitter Kirsten Hauber opende met nieuws dat vertrouwen geeft voor de toekomst. De projecten voor de generalistische gz-psycholoog en het nieuwe specialisme KP-PT lopen voorspoedig in een goede samenwerking met het NIP. De overheid heeft wel wat meer tijd nodig, omdat de aanpassingen ingewikkeld zijn en zorgvuldig moeten gebeuren. Kirsten vertelde dat de NVP de beroepsvereniging is en blijft, nu van psychotherapeut artikel 3 en in de toekomst van het nieuwe specialisme KP-PT, het artikel 14 beroep.
Staying human in the age of advanced technology
De dag werd vervolgd met een lezing van Danielle Knafo over de impact van technologie. Zij vertelde over het hebben van een relatie met een virtuele werkelijkheid, een pop of robot. Ik vond het mooi hoe helder werd dat we eigenlijk in veel relaties al gewend zijn van alles te projecteren. Toen we jong waren deden we dat op ons speelgoed en nu als volwassenen bijvoorbeeld op onze huisdieren. Zelfs Esther Perel sprak over haar avatar als een wezen. De multiple persoonlijkheidsproblematiek kwam in een nieuwe gedaante naar voren, als de verschillende identiteiten die je aan kan nemen op het net. Dat kende ik tot nu toe vooral van seksueel misbruik en grooming (contact maken als leeftijdsgenoot). Danielle heeft me aan het denken gezet of ik bij de intake niet beter een vraag kan toevoegen: ‘hoe ziet jouw online leven eruit? Want er wordt op sociale media en in games nogal wat afgesplitst en gewenst uitgeleefd.
The difficult truths of the climate emergency
Wat volgde was een lezing van Caroline Hickman over de klimaatcrisis. Zij sprak over hoe cliënten kampen met gevoelens van machteloosheid, hopeloosheid en woede en zich door de vorige generatie en instanties in de steek gelaten kunnen voelen. Hoe dit te verdragen? Caroline gaf aan dat we vooral de veerkracht van onze cliënten moeten versterken om deze gevoelens te verdragen en dit vooral niet moeten gaan bagatelliseren. Tegenoverdrachtelijk kreeg ik hier zelf wel veel gevoelens van machteloosheid. En een zekere somberte en schuldgevoel namen bezit van mij.
Gelukkig volgde hierna de lunch waar ruimte was voor het gebruikelijke ontmoeten van dierbaren collega’s. Fijn bijpraten, heerlijk eten, posterpresentaties bekijken, nog meer bijpraten en proberen tijd te vinden voor een bezoek aan de wc.
Wat is evidence?
Na de pauze reikte juryvoorzitter Anna Barak de Wim Trijsburgprijs- junior uit aan onderzoekster Femke Truijens. Tijdens haar presentatie veerde ik weer op. Want wat is eigenlijk evidence? Wat betekent de score op een vragenlijst voor een cliënt en hoe kunnen we dat meenemen in ons onderzoek? Het bijschrijven en nieuwe scores verzinnen was zeer herkenbaar. Bij elke vragenlijst die ik heb ingevuld, wil ik altijd iets wat niet voorgedrukt is dus pas ik dat aan. Niet zo fijn voor het systeem weet ik nu, maar wel fijn voor de nieuwsgierige wetenschapper. En hoera, geprotocolleerd behandelen is dus echt niet per se effectiever! Zorgverzekeraars lezen jullie mee?
Globalisering en superdiversiteit
Daarna nam Samrad Ghane ons mee richting de diversiteit en de kunst. “Learn the rules like a pro, so you can break them as an artist.” (Picasso). Als de cliënt geen voorkeur heeft voor de culturele achtergrond van de behandelaar, dan is de nieuwsgierigheid naar de cliënt en diens achtergrond een beter voorspeller voor een geslaagde behandeling dan een culturele match. En laten wij het verhaal wat het lichaam vertelt vooral meenemen. Niet alles en iedereen praat alleen maar met zijn hoofd. Het lichaam kan zoveel zeggen, juist daar waar wij geen woorden voor hebben. Inclusie is blijven kijken, blijven denken, blijven vragen, contact blijven maken. Samrad vertelde dat de niet mainstream culturele cliënten kortere behandelingen aangeboden krijgen. Er is nog heel wat werk te doen om met een open nieuwsgierige blik naar al onze cliënten te kijken!
Paneldiscussie
Coen Verbaak had dit jaar een wat kleinere rol. Zijn panelleden bevroegen met elkaar met graagte en het kwam tot een levendige discussie tussen Nel Draijer, David van den Berg en Mehrdad Rahsepar Madi. Het gesprek leerde me dat we ontwikkelingen moeten omarmen, moeten meenemen en dat we ervoor moeten zorgen dat we als behandelaars gehoord worden. Wij behandelaars moeten echt zelf een visie gaan ontwikkelen op hoe de techniek het best benut kan worden in het behandelcontact. Want we moeten ervoor waken dat de niet- behandelaars het beleid voor ons gaan maken. Ik denk dat zowel David als Mehrdad ons daar nog veel over gaan vertellen.
Slotlezing
Tot slot greep dagvoorzitter Mounir Samuel zijn kans om in de slotlezing zijn passie voor taal met betrekking tot diversiteit te onderstrepen. Zijn bevlogen en persoonlijke relatie met de onderwerpen op deze dag maakt hem misschien niet aldoor de meest neutrale dagvoorzitter maar zeker wel de meest gedrevene.
Blijf nieuwsgierig
Wat nam ik mee van deze dag? Blijf nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen. Naar hun toepasbaarheid en de impact op cliënten. Nodig de buitenwereld uit in de kamer. Blijf aandacht hebben voor waar cliënten bang voor zijn, wat hun verwoording en belichaming is van ontregeling. Reduceer cliënten niet tot cijfers maar hoor wat ze willen vertellen en denk na over je taal. Maak contact, embodied contact, met een academische nieuwsgierigheid.