Waarom therapie leuk is

Ik volg de cursus ‘Trauma gehechtheid en het lichaam’ en lees daarvoor “Gehechtheid in psychotherapie” van David Wallin. Verplichte literatuur lijkt me voor de BIG- beroepen in de ggz. Ik word geraakt door het stukje over geslaagde containment en veilige gehechtheid tussen verzorger en kind:

1) begrijpen wat de oorzaak is van de ontreddering en de emotionele invloed ervan;
2) de ontreddering aankunnen en kunnen verlichten;
3) oog hebben voor de intentionele houding van het kind, dat wil zeggen het vermogen van het kind om de intenties die ten grondslag liggen aan het gedrag en in het bijzonder aan het gedrag van de ouder af te leiden (Dennett, 1987).

Vervang ‘het kind’ door ‘de cliënt’ en er staat wat een goede therapeut te doen heeft. En wat ik heb ervaren.

Zwaar
Voordat ik ziek was, viel het hebben van een groepspraktijk mij al steeds zwaarder. Zorgverzekeraars, visitaties, onthouden hoe de subsidie- aanvraag voor de opleidelingen ook al weer liep (vier instanties, FGzPt, ZiN, NZa, en de vierde wil me niet te binnen schieten), een gezamenlijke koers voor de toekomst bepalen etc). Toen kwamen corona en borstkanker en ging ik onderuit.

Twee brillen
In die tijd mocht ik een gesprek hebben met Ivin Yalom (zie mijn blog ‘Het uur met de meester’) die zei: ‘ik gun je iemand om hier allemaal over te praten’. Dus dat ben ik gaan doen. Sindsdien volg ik iedere cursus dubbel en lees ik elk psychologenboek met twee brillen: één als professional en één als cliënt. Ik ging in therapie om mijn voorgeschiedenis weer zinvol te maken.  

Luiken dicht
Depressie is een 'freeze' modus. Het lijf komt niet echt lekker spontaan in beweging maar het brein bevriest ook. Ik denk dat de chemo en de verdere lichaamsvreemde stoffen die mijn lichaam in kwamen daar ook debet aan zijn geweest. Dus ik bleef borduren op de bank, om coronabesmetting te voorkomen, met de mentale luiken dicht.        

Spelen
Wat ik enorm miste was het vrijuit spelen met ideeën. Zonder doel denken en verbanden zien, gewoon omdat het leuk is om te puzzelen om een coherent verhaal te maken. Daarom is het fijn om zelf in therapie te zijn. Om een coherent verhaal te maken. Mijn verhaal is al langer ‘te veel’, (veel te veel?) te veel hooi op mijn vork, te veel uitgekeken op de wet- en regelgeving voor het voeren van een zorg-praktijk, te somber en verveeld en tegelijk te veel doen in te weinig tijd. De diagnose: ‘wat’ secundaire ptss en compassievermoeidheid, die ik had opgelopen aan alle kankerverhalen die ik in mijn praktijk hoorde. Dit zorgde ervoor dat ik sterk voelde dat ik niet ook nog eens een keer mezelf door dit verhaal heen wilde loodsen… Terwijl de chemo de boel ook nog eens ontregelde.

De voordelen van ontwrichting
Ik zal niet zo ver gaan om te zeggen dat de kanker mij een dienst heeft bewezen. Ik denk wel dat het handig en verstandig is om te focussen op de voordelen van een grote ontwrichting. Mijn relatie met mijzelf is in een ander daglicht komen te staan. De manier waarop ik mezelf overeind hield (geen teleurstelling zijn), dat keuzes een rede moeten hebben. Dat ik me altijd maar waar wil maken maar beter eens wat los kan gaan laten. Tijd voor een degelijke rescripting.

Het andere been
En in zo'n proces is het cruciaal als je iemand ontmoet die begrip heeft voor je emotionele ontregeling, die er niet van slag van raakt en je stimuleert om je metaliseren weer aan te zetten, om de luiken weer open te gooien. Therapie is zowel zelf op een ander been gezet te worden als anderen op een ander been te zetten. En daarom is therapie ook leuk. Om tijd te hebben om met je vak te 'spelen'. Om ruimte te voelen voor verschillende ideeën en om kennis te vergaren. Omdat het een kick kan geven als gedachten stromen, als de woorden kloppen of juist niet, om dingen ondersteboven zetten. Omdat het leuk is om op het andere been te gaan staan. Altijd het bekende been is zo saai.

Ver-staan
Of in de woorden van Peter Fonagy: de therapeutische relatie kan alleen maar een intersubjectieve relatie zijn, waarin de patiënt zichzelf leert kennen in het proces van gekend te worden door iemand anders. Dit statement is een echo van de speech tijdens mijn huwelijk: je ziet jezelf in de ogen van de ander, je ziet dat je gezien wordt. In Fonagy’s woorden: je wordt gekend door de ander. Gekend worden, erkend worden, herkend worden door de ander en door jezelf; het doel van therapie. En daarvoor moet je ver-staan, anders gaan staan, en daar zijn ‘kleine’ duwtjes voor nodig.