Getriggerd door triggerpoints
Wat was het een mooie dag, 9 december in de Beurs van Berlage! Zo fijn om na twee jaar corona weer bij elkaar te kunnen zijn! En wat een actueel thema: verhalen over leven. Hulde voor de congrescommissie! Want het kan niemand zijn ontgaan: verbinden, er zijn voor elkaar, is ‘superhot’, na twee jaar afstand houden.
Zo laat Dirk de Wachter* veelvuldig van zich horen. Hij schreef een nieuw boek Vertroostingen, is onder meer in februari bij de RINO Groep op het congres ‘De mens in de behandelkamer’. Samen met Manu Keirse schreef hij het boek Goed leven. Met kwetsbaarheid en beperking. En ook Jim van Os sprak vorige week over liefde en aandacht bij ‘onze’ Coen Verbraak in de Publieke Tribune.
Triggerpoints
In de verhalen van de geïnterviewden op de Dag van de Psychotherapie kwam mooi aan de orde hoe onze ervaringen onze levens ordenen. Floortje Scheepers sprak in de ochtend over triggerpoints. En dat gaf stof tot nadenken. Wij hebben immers allemaal onze ‘mental make-up’ en onze mentale balans, met onze krachten en kwetsbaarheden. Tot het leven langskomt.
Draken verslaan
Bij tijd en wijle gebeuren er dingen die ons uit balans brengen, soms zelfs meerdere dingen tegelijkertijd. Soms in onze intieme relaties (zoals een echtscheiding), soms met ons lichaam (ziekten), soms op ons werk (gepest worden, ontslag) soms in de maatschappij (pandemie, toeslagenaffaire, oorlog). En dan raken we uit balans. Afhankelijk van onze ‘mental make- up’ gaan we dan middelen gebruiken, worden we depressief, krijgen we paniek, of gaan we heel hard sporten. Of gaan we praten, en er een verhaal van maken waar we wat mee kunnen, zoals Silvia Pol ons op het congres zo mooi liet zien. Leren we metalliseren wat er gebeurd is, zoals Carla Sharp vertelde. En leren we, zoals Sabine Vermeire dat in de middag zo prachtig verwoordde, om onze draken te verslaan.
Uit balans
En wat nou zo leuk is: therapeuten zijn ook mensen en krijgen ook te maken met het leven. Met hun eigen leven en met de levens van onze cliënten. Ook wij raken soms uit balans door het leven. Zelfs al hopen we nog zo hard dat we, doordat we ons druk maken over andermans levens, ons niet bezig houeven houden met onze eigen kwetsbaarheden. Die illusie had ik in ieder geval, al wist ik best dat het een illusie was.
Leertherapie en zorgzelfplan
En om een beetje fris te kunnen functioneren in de behandelkamer is het handig om je bewust te zijn van je eigen mentale kwetsbaarheden. En niet alleen tijdens de opleiding. Het leven gaat ook door na de opleiding dus onze triggerpoints kunnen ook dan getriggerd worden. Het indrukwekkende artikel van Janie van Dijk et al over het belang leertherapie (Tijdschrift voor Psychotherapie 6, 2022) sloot daarmee ook mooi aan bij het thema van de Dag van de Psychotherapie. En ik bepleitte al eerder dat een goed zelfzorgplan zou moeten worden opgenomen in de herregistratie-eisen van de BIG-beroepen in de ggz en voor het nieuwe beroep kp-pt een leertherapie- abonnement.
Leven terug in de opleiding
Ook wil ik een lans breken om ‘het leven’ terug te brengen in de opleiding. We leren in die jaren van alles over stoornissen maar leren nauwelijks om over het leven te praten. Wat denkt een leek bij een psychotherapeut? Daar kan ik wel mee praten over de dood, seks, en suïcide. Maar bij het laatste wordt al snel de crisisdienst ingeschakeld en wordt de cliënt overgedragen. En ja, dat is belangrijk. Maar ook het gesprek durven aangaan met je cliënt is belangrijk en je daar gemachtigd toe te voelen omdat je daar training in hebt gehad. Voor de dood geldt: rouw is geen vergoede zorg. En als iemand ziek is, dan hoort hij of zij in het ziekenhuis. Praten over seks? Dat doet de seksuoloog. Freud zou zich omdraaien in zijn graf.
Taboes bespreken
We moeten taboes be-spreken, we hoeven ze niet te door-breken. De dood, doodsangst, een doodswens, een wens tot leven, seks te willen maar daar blokkades in ondervinden, het zijn wereldwijd voor iedereen triggerpoints. Kijk maar naar literatuur, films, toneel en muziek.
En daarom, lieve collega’s, beste psychotherapeuten: blijf voor jezelf zorgen! Alleen dan kan je namelijk goed voor je cliënten blijven zorgen. En praat over meer dan alleen over stoornissen. Praat over het leven!
