Waar gaat dit naartoe? En wil ik dat wel?

Rotterdam, vrijdag 7 oktober. Het is een prachtige herfstdag en ik geniet van de mooie locatie en de goede sfeer op het congres van de Vereniging Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie (VPeP). We doen een oefening: teken je levenslijn met het jaar waarop je denkt te sterven. En dat lukt mij even niet.

De nabespreking geeft me veel informatie en inzicht over mezelf. Er zijn twee belangrijke dingen die ik van deze oefening mee naar huis neem. Ten eerste blijk ik een ijverige leerling die het goed wil doen. Er wordt gezegd dat ik een datum moet noemen, dus wil ik een datum noemen. Want als ik dat niet doe dan hou ik me niet aan de opdracht. Ten tweede is de samenvatting van mijn buurvrouw “waar gaat dit naartoe en wil ik dit wel?” toch wel een erg mooie samenvatting van mijn gemoed de afgelopen twee jaar.

Terugkijken
De afgelopen jaren heb ik niet alleen verlies van grip op mijn leven ervaren, maar ook een keuzebeperktheid. Deze periode bestond vooral uit blijvende onzekerheid, chemo en immuno, operatie en bestraling. Tijdens de behandelingen ervoer ik vooral verveling, mooi verwoord door Suleika Jaouad in haar boek: ‘Between two kingdoms, what almost dying taught me about living’: “I was so bored, nearly to death, but too exhausted to do anything about it’. De corona, nog voor vaccinatie, zorgde bovendien voor een zeer beperkte sociale interactie.

En nu ben ik ‘schoon’. De afspraken met de oncologe zijn afgerond. De behandeling is klaar. Ik heb alleen nog de jaarlijkse controle. En toch word ik iedere ochtend wakker met een behoorlijke dosis stress, want “waar gaat dit naartoe en wil ik dit wel?’ Het is tijd om terug te kijken, mijn verhaal te maken.

Minder slikken
Ik keek reikhalzend uit naar ‘er’ weer zijn. Maar wat is ‘er’ en waar is ‘er’? Ik ben weer aan het werk en zie in mijn spreekkamer dat er door velen wordt gezocht, op vele manieren. Soms voel ik iets van een gewoon ritme, soms ben ik dat weer kwijt. Zeker toen ik corona had opgelopen en op momenten dat ik niet helemaal weet of ik mijn medicatie nou wel of niet geslikt heb. Ik lees het boek ’Minder slikken’ van Remke van Staveren. Maar dat is ook even slikken. Want de medicatie die ik kreeg om wat meer bodem te ervaren neemt ook behoorlijk wat tijd om dit weer af te bouwen.

Waar gaat dit naartoe?
Kortom, ik stond lange tijd aan de hulpverlenerskant, verschoof toen naar de hulpvragerskant en sta nu met een been aan de ene kant en het andere been aan de andere kant. (Spoiler: EMDR helpt!) Ik leer dat het langzaam gaat, dat het niet gaat om 'goed doen' maar om 'blijven doen', met pauzes. Dat ik geen rapportcijfer krijg voor beter worden, dat niemand mij zal ontmaskeren als imposter (de dyslect die toch het vwo en wo deed) en dat ik geen datum hoef op te geven als sterfdatum. Dat het heel logisch is om je tijdens corona en na de diagnose borstkanker (met al mijn lekenkennis als psychologe in de oncologie), zonder werk (want even geen oncologie-cliënten) af te vragen: waar gaat dit naar toe en wil ik dit wel? En nee, ik wilde het niet. Maar het was wel de realiteit. De dagen bleken schrikbarend leeg en lang. Nooit geweten dat niets, zo angstaanjagend kan zijn.

Verhaal maken
En zo probeer ik mijn verhaal te maken. Soep te maken van deze rare jaren met corona, kanker en een nieuwe baan. Maar ook met Oekraine, boze boeren, het zorgprestatiemodel en het integraal zorgakkoord. Van naar binnen gekeerd steeds meer ook weer naar buiten. Wat is mijn verhaal van deze afgelopen jaren? Kom ik alweer een beetje op verhaal? En kan ik weer een naar buiten kijken, naast de focus op 'me, myself and I?'

Wat daarbij helpt is schrijven. ’Writing is not a hiding place, it is a finding place.’ (Jeanette Winterson). Het verwoorden van alles in mijn hoofd in appberichten of bijvoorbeeld door het schrijven van deze blog. Daardoor vind ik mezelf weer wat terug. En komen er wat handen en voeten aan alles wat ik voel.

Helend
Op dit moment kijk ik reikhalzend uit naar de Dag van de Psychotherapie met als titel 'Verhalen over-leven' op 9 december a.s. Want er was zelden voor mij een passender thema.

Tot die tijd raad ik iedereen het boek van Suleika Jaouad, “Living between two kingdoms, what almost dying learned me about living”, van harte aan. Want ‘je verhaal maken’ is echt helend.