En zo gaan we verder
De psychotherapeut is specialist op het terrein van de psychotherapeutische behandeling, maar heeft geen wettelijke positionering als artikel 14-specialisme. Als beroepsvereniging zet de NVP zich al jarenlang in om de psychotherapeut als artikel 14-beroep te positioneren. Dat is helaas tot op heden niet gelukt. De meest recente onderneming hiertoe was de vorming van een nieuw artikel 14-specialisme waarin de PT en de KP zouden samengaan. Toen de minister van VWS dit project vroegtijdig beëindigde, ontstond de noodzaak en de wens om terug te kijken en ons te beraden op een nieuwe koers. Hiervoor ondernamen we afgelopen maanden vier stappen.
In vier stappen
Aan het begin van 2025 zetten we een enquête uit onder onze leden om de stemming en de meningen te pijlen. Hadden we de juiste stappen gezet? Was er nog wel voldoende ‘feeling’ met onze leden? En hoe moesten we verder?
Als tweede stap organiseerde het bestuur onder leiding van een onafhankelijke externe begeleider een moreel beraad, om terug te blikken op het proces en de uitkomsten van de ledenenquête te bespreken.
Vervolgens gingen we het gesprek aan met de partijen die in het verleden betrokken waren bij de routeverkenning naar artikel 14. Hoe keken zij aan tegen de situatie?
De vierde en laatste stap in het proces was de ledenraadsvergadering van 24 juni jl. Hierin bespraken we alle uitkomsten van voorgaande stappen en bepaalden gezamenlijk een nieuwe koers.
Nieuwe koers
De NVP ziet de psychotherapeut als specialist. We zullen ons onverminderd inzetten voor de hierbij passende erkenning. Op dit moment zien we geen mogelijkheden voor een wettelijke erkenning van de psychotherapeut als artikel 14-specialisme. In plaats van de sterke focus op het artikel 14 specialisme, gaan we ons daarom meer in de breedte richten op de identiteit en positie van de psychotherapeut als expert en op het ambacht van de psychotherapie in al haar diversiteit.
We richten ons op wat de psychotherapeut ís: een expert in de therapeutische relatie, diagnostiek, indicatiestelling en de behandeling van complexe persoonlijkheidsproblematiek
Psychotherapie is een ambacht
We gaan de positie en de identiteit en van de psychotherapeut dus nog sterker profileren vanuit de inhoud. Daarbij gaan we uit van de Position Paper.
- De psychotherapeut is een zelfstandig, specialistisch beroep met een unieke meerwaarde binnen de (gespecialiseerde) ggz;
- De psychotherapeut is een autonoom werkende behandelaar die andere disciplines kan coachen binnen een behandeltraject en is, ook volgens het LKS 4.0, gelijk aan de klinisch psycholoog als het gaat om behandelverantwoordelijkheid;
- De psychotherapeut is expert in werken binnen therapeutische relaties. Dit betekent dat de psychotherapeut zich bewust is van eigen gevoelens, gedachten en reacties en deze kan inzetten als bron van (diagnostische) informatie en interventie binnen een behandeling, of andere relationele setting;
- De psychotherapeut durft interventies toe te passen die spanning kunnen oproepen, binnen een veilige behandelcontext, met als doel de cliënt te helpen om diepere patronen te doorbreken en om te groeien.
- De psychotherapeut heeft het vermogen om relatiebreuken te herkennen, bespreekbaar te maken en te herstellen;
- De psychotherapeut is in staat om integratief te werken: hij of zij combineert methoden en technieken uit verschillende therapeutische stromingen, afgestemd op de unieke noden van de cliënt;
- De psychotherapeut werkt procesdiagnostisch, wat betekent dat het behandeltraject voortdurend geëvalueerd en bijgesteld wordt op basis van de dynamiek tussen cliënt en therapeut, en op basis van voortschrijdend inzicht in het veranderingsproces van de cliënt. Hierbij kan de psychotherapeut, mits goed onderbouwd en in overleg met de cliënt, afwijken van bestaande therapierichtlijnen om recht te doen aan de individuele behoeften en mogelijkheden van de cliënt.
Vakgebied psychotherapie
Het vakgebied psychotherapie is niet voorbehouden aan psychologen. De NVP gelooft dat de diversiteit van psychologen, artsen en orthopedagogen bijdraagt bij aan de rijkdom van het vakgebied en de cliëntenzorg ten goede komt.
Het behoud van een 4- jarige opleiding psychotherapie is voor ons essentieel. Binnen de ontwikkeling van leerlijnen die vanuit het programma APV (Adaptieve Psychologische Vervolgopleidingen) worden vormgegeven, kan deze opleiding een oplossing bieden voor mensen die later in hun loopbaan kiezen voor het vak. Dit draagt bij aan een oplossing voor de schaarste in het veld.
Sterke positionering
De NVP blijft op diverse plekken inzetten op een passende waardering en erkenning voor psychotherapeuten. Zo is in de laatste versie van het Landelijk Kwaliteitsstatuut (versie 4.0, 2025) de positie van de psychotherapeut als regiebehandelaar stevig verankerd. In de officiële profieltabel van het Kwaliteitsstatuut wordt de psychotherapeut expliciet genoemd als regiebehandelaar in de gespecialiseerde GGZ, bevoegd tot zelfstandig handelen bij diagnostiek, indicatiestelling en complexe behandeling. Daarmee is het juridisch en ook inhoudelijk gezien klip-en-klaar: de psychotherapeut staat op gelijk niveau met de klinisch psycholoog in de behandelverantwoordelijkheid binnen de gespecialiseerde ggz.
Oproep tot opleidingsinzet en erkenning
Door de onduidelijkheid over de toekomst van het beroep is de afgelopen jaren het aantal opleidingsplekken voor psychotherapeuten teruggelopen, terwijl de behoefte aan specialistische behandelcapaciteit juist stijgt. De NVP ziet graag dat ggz-instellingen opnieuw investeren in opleidingsplaatsen.
Als beroepsvereniging staan we pal voor de unieke kenmerken van de psychotherapeut als inhoudelijk specialist. De NVP is er voor alle psychotherapeuten en het vak psychotherapie.